Poznajemy Górny Śląsk

Na temat Śląska, utożsamianego najczęściej z Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym, i jego roli dla Polski narosło już wiele mitów i legend, które nie zawsze są zgodne z rzeczywistością. Już sam fakt, że większość z nas, uważa Katowice ze stolicę całego Śląska, jest ważnym sygnałem, że trzeba pewne rzeczy w postrze-ganiu rzeczywistości uporządkować. Szczególnie nas, Wrocławian powinno interesować przywrócenie właściwego znaczenia pojęcia Śląska. Pojęcia znacznie szerszego niż się to powszechnie wydaje.

W ostatnich latach daje się zauważyć piękny trend podejmowania przez mieszkańców Dolnego Śląska inicjatyw związanych z ratowaniem i poznawaniem dziedzictwa kulturowego na dawnych Kresach Rzeczpospolitej. To inicjatywa bardzo cenna i nie do przecenienia. Wydaje mi się, że ważnym jest, aby do poszukiwania własnych korzeni na terenach wschodnich dodać jeszcze jeden element poznawania historii i geografii regionu, w którym obecnie żyjemy. Na tych dwóch filarach można z powodzeniem budować pojęcie Dolnoślązaka, dumnego z przeszłości swej rodziny i świadomego piękna regionu w którym żyje. Pora też pokazać Śląsk, jako pewną geograficzną i historyczną całość, złożoną jednak z dwóch odmiennych części - Górnego Śląska w znacznie większym stopniu zamieszkałego przez ludność osiadłą od pokoleń i Dolnego Śląska związanego z ludnością napływową z dawnych Kresów, Polski Centralnej i Wielkopolski i wielu innych regionów.

Wkroczenie wojsk polskich na Śląsk
(fot. Album zjednoczenia. Pamiątka piętnastolecia odzyskania niepodległości, Warszawa 1934, domena publiczna)

W latach 2007-2012 udawało mi się, z powodzeniem, organizować wycieczki, których celem było poznawanie bliższych i dalszych regionów Wrocławia. W naszych wędrówkach zazwyczaj omijaliśmy region położony na wschód od Wrocławia, czyli szeroko rozumiany Górny Śląsk. Wybór, aby w roku szkolnym 2012/2013 w sposób szczególny zająć się właśnie tym obszarem nie jest przypadkowy i jest związany z obchodzonymi jubileuszami. Po pierwsze jest to 170 rocznica uruchomienia Kolei Górnośląskiej (12 maja 1842), łączącej Wrocław z Oławą, po drugie 90 rocznica przyłączenia fragmentu Górnego Śląska do Polski (20 czerwca 1922). Z perspektywy mieszkańców Wrocławia są to daty zupełnie zapomniane, ale ważne gdyż świadczą, albo o dużym znaczeniu ekonomicznym regionu w XIX wieku, albo o bohaterskich działaniach Polaków chcących przyłączyć ten region do ojczyzny.

Pierwszy odjazd pociągu z Wrocławia do Olawy
za: Bartosz Kruk, 2010, Wrocław - Oława. Powstanie pierwszej linii kolejowej na Śląsku w 1842 roku, w: 800 lat historii Oławy. Studia i materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Oławie 12-13 marca 2009

W roku szkolnym planowane sa następujące wycieczki, których organizatorem jest Gimnazjum nr 29 im. Konstytucji 3. Maja we Wroclawiu:

• Góra Świętej Anny, odpust Podwyższenia Krzyża Świętego
• Brzeg, mauzoleum Piastów Śląskich
• Nysa, zabytki śląskiego baroku
• Chorzów, Planetarium Śląskie
• Gliwice, Radiostacja Gliwicka
• Opole, Skansen Wsi Opolskiej
• Kamień Śląski, sankturarium Świętego Jacka
• Głogówek, w poszukiwaniu śladów Jana Kazimierza
• Krasiejów, Jurapark

ZAPRASZAM!