PZO

1.  Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania:

Ø  Rozporządzenie MEN z dnia 10.06.2015r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.

Ø  Statut Gimnazjum nr 29 we Wrocławiu (Wewnątrzszkolny System Oceniania).

Ø  Podstawa programowa dla gimnazjum.

2. Przedstawiony poniżej PSO obowiązuje nauczycieli geografii i uczniów wszystkich klas gimnazjalnych w 3 letnim okresie nauczania w Gimnazjum nr 29 im. Konstytucji 3. Maja we Wrocławiu oraz w Zespole Szkół Plastycznych im. Stanisława Kopystyńskiego we Wrocławiu.

3.    Ocenianie ucznia na lekcji geografii ma na celu:

Ø  poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w nauce,

Ø  pomoc uczniom w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju,

Ø  motywowanie ucznia do dalszej pracy,

Ø dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia,

Ø  umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji metod pracy dydaktyczno - wychowawczej.

4. Narzędzia pomiaru, obserwacji osiągnięć uczniów i zasady oceniania prac pisemnych:

CO PODLEGAJĄCE OCENIE  W GIMNAZJUM NR 29 WE WROCŁAWIU?
PRACE KLASOWE waga 7 lub 6	Prace klasowe są obowiązkowe dla wszystkich uczniów. Są zapowiedziane, z dwutygodniowym wyprzedzeniem. Przewiduje od 3 do 4 prac klasowych w roku szkolnym, które obejmą zakres jednego lub dwu pokrewnych działów tematycznych. Jedynie oceny niedostateczne można poprawić w terminie i formie uzgodnionej z nauczycielem, jednak nie później niż do dwóch tygodni od oddania prac. Wyjątek stanowią oceny niedostateczne otrzymane za ściąganie. Osoby, których nieobecność na sprawdzianie została usprawiedliwiona muszą uzupełnić zaległości po powrocie w formie uzgodnionej z nauczycielem. Ocena z pracy klasowej jest podstawą do klasyfikacji śródrocznej i końcoworocznej. Podczas wystawiania oceny z pracy klasowej nauczyciel kieruje się następującymi kryteriami: ocena niedostateczna (0% - 37%), ocena dopuszczająca (38% - 52%), ocena dostateczna (53% - 69%), ocena dobra (70% - 83%), ocena bardzo dobra (84% - 96%), ocena celująca (97% - 100%).
PRACE LEKCYJNE waga 3	Są zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem. Jet to forma sprawdzenia wiedzy, polegająca na napisaniu pracy pisemnej przy pomocy określonych materiałów źródłowych (atlas, dane statystyczne, ryciny w podręczniku). Ma na celu zbadanie umiejętności wykorzystania źródeł. Przewiduje po jednej pracy lekcyjnej w roku, które obejmą zakres jednego lub dwu pokrewnych działów tematycznych. Oceny niedostateczne nie podlegają poprawie. Podczas wystawiania oceny z pracy lekcyjnej nauczyciel kieruje się następującymi kryteriami: ocena niedostateczna (0% - 40%), ocena dopuszczająca (41% - 55%), ocena dostateczna (56% - 71%), ocena dobra (72% - 86%), ocena bardzo dobra (87% - 100%).
KARTKÓWKI waga 4 lub 3	Niezapowiedziana lub zapowiedziana forma sprawdzenia wiedzy, obejmująca trzy ostatnie tematy lekcyjne lub znajomość położenia na mapie konkretnych obiektów geograficznych. Kartkówki trwają nie więcej niż 15 minut. Przewiduję około 2 kartkówek w semestrze, w tym w klasach drugiej i trzeciej po jednej kartkówce ze znajomości położenia obiektów geograficznych. Oceny nie podlegają poprawie. Uczeń nieobecny na kartkówce musi zaliczyć dany zakres materiału w formie uzgodnionej z nauczycielem. Uczeń, który zgłosił nieprzygotowanie do lekcji sam decyduje czy chce aby dana ocena była wpisana do dziennika, ale następnie musi uzupełnić braki. Podczas wystawiania oceny z pracy lekcyjnej nauczyciel kieruje się następującymi kryteriami: ocena niedostateczna (0% - 35%), ocena dopuszczająca (36% - 50%), ocena dostateczna (51% - 67%), ocena dobra (68% - 90%), ocena bardzo dobra (91% - 100%).
ZADANIA DOMOWE I LEKCYJNE waga 2 lub 3	Uczniowie na lekcjach rozwiązują zadania o różnorodnej tematyce (zadania problemowe, uzupełnienie mapy konturowej, schematów organizacyjnych itp.). Podobnie wyglądają proste zadania domowe, mające na celu utrwalenie wiedzy. Efekty pracy, indywidualnej i zespołowej, zarówno tej wykonanej w szkole jak i w domu muszą być zapisane w zeszycie. Zeszyt powinien być podpisany. Nie jest wymagane, aby uczeń w zeszycie posiadał notatkę z lekcji. Zeszyt podlega ocenie co najmniej raz w semestrze. Na bieżąco powinny być uzupełnione wszystkie braki zadań, gdyż każde zadanie ma wpływ na ostateczną ocenę.
ODPOWIEDŹ PRZY MAPIE waga 2	Odpowiedź przy mapie należy do obowiązkowych form sprawdzenia wiedzy. Odbywa się ona na początku lekcji, zadawana jest seria pytań do klasy, lub pytany jest konkretny uczeń. W zależności od omawianego zagadnienia uczeń będzie udzielał odpowiedzi korzystając z map ogólnogeograficznych lub tematycznych. Przy czytaniu map i korzystaniu z atlasu brane są pod uwagę takie umiejętności jak obliczanie odległości, czytanie współrzędnych geograficznych, znajomość znaczenia symboli z legendy map, porównywanie informacji zawartych na mapach różnej treści, umiejętność pokazywania na mapach elementów geograficznych, posługiwanie się pojęciami geograficznymi przy określeniu np. położenia państw, miast, rzek, mórz. Dodatkowo przy odpowiedzi indywidualnej pod uwagę brane są także: znajomość zagadnienia, samodzielność, kultura języka i ład wypowiedzi.
PRZYGOTOWA-NIE DO LEKCJI waga 1	Przygotowanie do lekcji obejmuje dokończenie lub uzupełnienie zadania lekcyjnego (jeżeli uczeń z różnych przyczyn nie wykonał go podczas lekcji), odrobienie zadania domowego. Na lekcji geografii każdy uczeń posiada zeszyt i atlas oraz przynajmniej jeden podręcznik na ławkę. W semestrze można zgłosić bez konsekwencji dwa nieprzygotowania. Trzecie i każde następne nieprzygotowanie skutkuje otrzymaniem oceny niedostatecznej. Osoby nieprzygotowane zgłaszają się po sprawdzeniu obecności.
AKTYWNOŚĆ waga 1	W przypadku oceny z aktywności na lekcji, brane są pod uwagę m.in. umiejętność posługiwania się pojęciami geograficznymi, znajomość zagadnienia, samodzielność wypowiedzi, sposób wypowiedzi (kultura języka, ład wypowiedzi). Aktywność oceniana jest na bieżąco na lekcji. W klasach pierwszych 5 plusów to ocena bardzo dobra, a w klasach drugich i trzecich wystarczy uzyskać trzy plusy na ocenę bardzo dobrą.
UDZIAŁ W KONKURSACH waga 5	Uczeń, który w konkursach o tematyce geograficznej lub regionalnej przechodzi do drugiego etapu, w zależności od stopnia trudności pytań otrzymuje ocenę bardzo dobrą lub celującą.
ZADANIA DODATKOWE waga 2-4	Zadania dodatkowe wymagają wykorzystania różnorodnych źródeł wiedzy. Mogą być wykonywane przez ucznia w dowolnym momencie roku szkolnego. Zadania dodatkowe nie są obowiązkowe, ale w każdym przypadku ich wykonanie może skutecznie pomóc w uzyskaniu lepszej oceny. Ostateczny termin oddania zadań dodatkowych to 31 maja każdego roku szkolnego. Przykładowe zadania dodatkowe znajdują się na blogu geograficznym Humboldt.

CO PODLEGAJĄCE OCENIE  W ZESPOLE SZKÓŁ PLASTYCZNYCH WE WROCŁAWIU?
PRACE KLASOWE waga 5	Zapowiedziana, z dwutygodniowym wyprzedzeniem forma sprawdzenia wiedzy. Przewiduje po jednej pracy klasowej w semestrze, które obejmą zakres jednego lub dwu pokrewnych działów tematycznych. Wszystkie oceny niedostateczne można poprawić (w terminie i formie uzgodnionej z nauczycielem) za wyjątkiem ocen niedostatecznych otrzymanych za ściąganie. O konieczności poprawy decyduje każdorazowo nauczyciel. Osoby, których nieobecność na sprawdzianie została usprawiedliwiona muszą uzupełnić zaległości po powrocie w formie uzgodnionej z nauczycielem.
PRACE LEKCYJNE waga 3	Najczęściej zapowiedziana z tygodniowym wyprzedzeniem forma sprawdzenia wiedzy, polegająca na napisaniu pracy pisemnej przy pomocy określonych materiałów źródłowych (atlas, dane statystyczne, ryciny w podręczniku). Ma na celu zbadanie umiejętności wykorzystania źródeł. Przewiduje po jednej pracy lekcyjnej w roku, które obejmą zakres jednego lub dwu pokrewnych działów tematycznych. Oceny niedostateczne nie podlegają poprawie.
KARTKÓWKI waga 2 lub 3	Niezapowiedziana lub zapowiedziana forma sprawdzenia wiedzy, obejmująca trzy ostatnie tematy lekcyjne i trwająca nie więcej niż 15 minut. Przewiduję około 2 kartkówek w semestrze. Oceny nie podlegają poprawie. Uczeń nieobecny na kartkówce może zaliczyć dany zakres materiału w formie uzgodnionej z nauczycielem. Uczeń, który zgłosił nieprzygotowanie do lekcji sam decyduje czy chce aby dana ocena była wpisana do dziennika.
ZADANIA LEKCYJNE waga 2	Uczniowie na lekcjach rozwiązują zadania o różnorodnej tematyce (zadania problemowe, uzupełnienie mapy konturowej, schematów organizacyjnych itp.). Efekty pracy, indywidualnej i zespołowej muszą być zapisane w zeszycie. Zeszyt powinien być podpisany i zawierać efekty pracy lekcyjnej. Nie jest wymagane, aby uczeń w zeszycie posiadał notatkę z lekcji. Zeszyt podlega ocenie co najmniej raz w semestrze. Na bieżąco powinny być uzupełnione wszystkie braki.
ZADANIA DOMOWE waga 2	Zadania domowe, będą zadawane sporadycznie, jako forma podsumowania danego działu, lub większego zagadnienia. Powinny być wykonane w zeszycie przedmiotowym. Każde zadanie domowe podlega ocenie.
ODPOWIEDŹ PRZY MAPIE waga 1	Odpowiedź przy mapie należy do nieobowiązkowych form sprawdzenia wiedzy. W zależności   od omawianego zagadnienia uczeń będzie udzielał odpowiedzi korzystając z map ogólnogeograficznych lub tematycznych. Przy czytaniu map i korzystaniu z atlasu brane są pod uwagę takie umiejętności jak obliczanie odległości, czytanie współrzędnych geograficznych, znajomość znaczenia symboli z legendy map, porównywanie informacji zawartych na mapach różnej treści, umiejętność pokazywania na mapach elementów geograficznych, posługiwanie się pojęciami geograficznymi przy określeniu np. położenia państw, miast, rzek, mórz. Przy wypowiedzi ustnej pod uwagę brane są także znajomość zagadnienia, samodzielność, kultura języka i ład wypowiedzi.
PRZYGOTOWA-NIE DO LEKCJI waga 1	Przygotowanie do lekcji obejmuje dokończenie lub uzupełnienie zadania lekcyjnego (jeżeli uczeń z różnych przyczyn nie wykonał go podczas lekcji), odrobienie zadania domowego, posiadanie zeszytu i podręcznika. W semestrze możesz zgłosić bez konsekwencji dwa nieprzygotowania. Lista osób powinna być dostarczona na początku lekcji przez wyznaczoną osobę.
AKTYWNOŚĆ waga 1	W przypadku oceny z aktywności na lekcji, brane są pod uwagę m.in. umiejętność posługiwania się pojęciami geograficznymi, znajomość zagadnienia, samodzielność wypowiedzi, sposób wypowiedzi (kultura języka, ład wypowiedzi). Aktywność oceniana jest na bieżąco na lekcji.
ZADANIA DODATKOWE waga zmienna	Zadania dodatkowe wymagają wykorzystania różnorodnych źródeł wiedzy. Mogą być wykonywane przez ucznia w dowolnym momencie roku szkolnego. Zadania dodatkowe nie są obowiązkowe, ale w każdym przypadku ich wykonanie może skutecznie pomóc w uzyskaniu lepszej oceny. Ostateczny termin oddania zadań dodatkowych to lekcja klasyfikacyjna na koniec roku szkolnego. Przykładowe zadania dodatkowe znajdują się na blogu geograficznym Humboldt.

5.  Nauczyciel ustala ocenę śródoczną i roczną na podstawie średniej ważonej, zaokrąglonej zgodnie z zasadami matematycznymi. Wyjątkiem jest przypadek, gdy uczeń nie uzyskał ocen ze wszystkich wymaganych form sprawdzania wiedzy                     i umiejętności, ze szczególnym uwzględnieniem prac klasowych. Nauczyciel może wtedy ustalić ocenę niższą od średniej ważonej.

6. Prace pisemne uczniów nauczyciel przechowuje do dwóch dni po zakończeniu zajęć dydaktycznych. Wgląd do prac klasowych, kartkówek i innych pisemnych form sprawdzenia wiedzy możliwy jest na lekcji, podczas której oddawane są prace, a także podczas konsultacji nauczyciela. Uczeń nie może wykonywać fotokopii, ani w żaden inny sposób utrwalać pracy klasowej.

7. Nauczyciel, na prośbę rodzica lub prawnego opiekuna zobowiązany jest do okazania pracy pisemnej i uzasadnienia oceny. Uzasadnienia w formie ustnej nauczyciel udziela podczas konsultacji, których termin jest corocznie określony w kalendarzu roku szkolnego. Rodzic lub prawny opiekun nie może wykonywać fotokopii, ani w żaden inny sposób utrwalać pracy klasowej.

8.   Kryteria oceny semestralnej i rocznej.

Ø  Podstawą do wystawienia oceny w klasyfikacji śródrocznej jest ocena z pracy klasowej i uzyskanie przynajmniej trzech ocen z różnych kategorii,

Ø  Przy wystawianiu oceny rocznej nauczyciel bierze pod uwagę średnią uzyskaną za pierwszy semestr,

Ø  Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną na pierwszy semestr lub promowany był warunkowo (z roczną oceną niedostateczną z geografii w poprzednim roku szkolnym) ma obowiązek nadrobienia zaległości i zaliczenia wyznaczonej partii materiału w ciągu 2 miesięcy (odpowiednio drugiego semestru lub pierwszego semestru nowego roku szkolnego).

9.   Wymagania na poszczególne oceny a stopień opanowanych wiadomości i umiejętności.

1	Ocenę niedostateczną otrzymujesz jeśli nie opanowałeś niezbędnych wiadomości i umiejętności potrzebnych do kontynuowania nauki, a w szczególności: - nie wykazujesz systematyczności (np. braki w zadaniach domowych), - nie posiadasz podstawowej orientacji na mapie, - nie potrafisz samodzielnie korzystać z różnych źródeł (np. z podręcznika), - nie pracujesz na lekcji (samodzielnie bądź w grupie), - nie potrafisz przy pomocy nauczyciela rozwiązać prostych zadań.
2	Ocenę dopuszczającą otrzymujesz jeżeli masz braki w podstawowych wiadomościach i umiejętnościach, ale udało się Tobie: - opanować w stopniu podstawowym umiejętność czytania i orientacji na mapie, - posługujesz się poprawnym językiem geograficznym (w mowie i piśmie), - samodzielnie rozwiązujesz zadania o niewielkim stopniu trudności, - przy pomocy nauczyciela udzielasz odpowiedzi na proste pytania - umiesz odnaleźć i wykorzystać podstawowe informacje z innych źródeł, - wykazujesz chęć do współpracy.
3	Ocenę dostateczną otrzymujesz jeżeli opanowałeś podstawowe wiadomości i wybrane umiejętności, a w szczególności: - posiadasz podstawową orientację na mapie i w przestrzeni geograficznej, - poprawnie wyrażasz swoje myśli, posługując się typowymi przykładami,  - popełniasz nieliczne błędy, które poprawiasz przy pomocy nauczyciela, - potrafisz rozwiązujesz zadania i poszukujesz odpowiedzi na zasadzie analogii, - potrafisz wartościować elementy środowiska naturalnego, - poprawnie odczytujesz i interpretujesz dane (np. diagramy, tabele czy wykresy) - poprawnie wykonujesz proste obliczenia.
4	Ocenę dobrą otrzymujesz jeżeli opanowałeś wiadomości i umiejętności w stopniu uwzględniającym wymagania rozszerzające, a w szczególności: - pracujesz systematycznie i aktywnie pracujesz w zespołach grupowych, - wykonujesz dodatkowe zadania z różnym jakościowo skutkiem, - posiadasz orientację na mapie i czytasz ze zrozumieniem mapy tematyczne, - dokonujesz poprawnych interpretacji tekstów i danych źródłowych, - odpowiedzi udzielasz samodzielnie, choć widoczne są pewne braki, - samodzielnie rozwiązujesz zadania ( w tym wszystkie obliczenia), - łączysz wiadomości w logiczne ciągi, dokonujesz prostej interpretacji zjawisk, - posługujesz się poprawnym merytorycznie i stylistycznie językiem geograficznym,  - potrafisz wartościować i oceniać działalność człowieka w środowisku.
5	Ocenę bardzo dobrą otrzymujesz jeżeli w stopniu wyczerpującym opanowałeś materiał oraz umiesz stosować ważne umiejętności, a w szczególności: - regularnie i wszechstronnie przygotowujesz się do lekcji, - sprawnie posługujesz się wiadomościami i umiejętnościami podczas wypowiedzi,   - Twoje wypowiedzi są poprawne merytorycznie i ciekawe pod względem treści, - samodzielnie potrafisz interpretować omawiane zagadnienie, - samodzielnie dokonujesz interpretacji treści mapy i innych materiałów,  - przeprowadzasz proste analizy zjawisk przyrodniczych, - potrafisz zastosować wiedzę w praktycznym działaniu, - przy pomocy różnych źródeł chętnie wykonujesz zadania i prace dodatkowe,  - bierzesz aktywny udział w przedsięwzięciach o charakterze przyrodniczym, - bierzesz aktywny udział w konkursach o treściach geograficznych.
6	Ocenę celującą otrzymujesz jeżeli spełniasz wszystkie kryteria ujęte w wymaganiach na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: - Twoja wiedza wykracza poza podstawę programową, - samodzielnie i twórczo rozwijasz własne uzdolnienia i zainteresowania, - ciekawie potrafisz przedstawić swoje zainteresowania,  - wykazujesz się osiągnięciami w konkursach na poziomie ponadszkolnym, - regularnie uczestniczysz w zajęciach pozalekcyjnych.

10.   Od oceny rocznej (końcowej) uczeń może się odwołać na zasadach określonych w WSO.

11. Zmiany w PSO dokonywane są na wniosek nauczycieli geografii na podstawie ewaluacji PSO i WSO oraz pojawiających się zmian w przepisach prawa oświatowego mających wpływ na ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów.

Opracowanie: Jan Taczyński

Stan na 3 września 2015